ده اشتباه رايج پدر و مادرها
کودکان شما، عروسک و وسايل برقي نيستند که با يک دفترچه راهنما پا به منزلتان بگذارند. نخنديد! تصور کنيد وقتي ميخواهيد يک وسيله براي منزل تهيه کنيد يا يک گوشي تلفن همراه بخريد، چقدر دفترچه راهنماي استفاده از آن را زير و رو ميکنيد که مبادا وسيله يا گوشيتان را با نا آگاهي و از روي اشتباه خراب نکنيد. حالا فکر کنيد که کودکي قرار است پا به دنياي شما بگذارد و شما هنوز نميدانيد که در مراحل مختلف سني چگونه بايد با او برخورد کنيد. خيلي از ما والدين نميدانيم که اگر با کودک خود رفتار نادرستي داشته باشيم او را خراب ميکنيم! حتي به اين فکر نميکنيم اگر زياد کنترلش کنيم يا اگر به حال خودش رهايش کنيم، چگونه بار ميآيد. بيشتر ما فکر ميکنيم که بچهها تا زماني که مدرسه نرفتهاند، تربيت و بزرگ کردنشان راحت است. اما نميدانيم که خيلي از (به خيال خودمان) محبتهاي ما هم در حق کودک ممکن است اشتباه و به ضررش باشد. اگر شما هم کودکي داريد احتمال دارد که شما هم در رفتار با او دچار اشتباهاتي بشويد. در اين مقاله ميخواهيم با اشتباهات شايع والدين درباره کودکان نوپا آشنا شويم وراه حل جايگزين آن را هم بخوانيم.
1) اشتباه اول: رفتار متناقض داريد.
کودکان نوپا وقتي بدانند که چه رفتار يا نتيجهاي در انتظار آنهاست، بهترين کار را ميکنند. مثلا اگر بدانند چه زماني بايد به دستشويي بروند و ساعت مخصوص خواب داشته باشند، بهتر با آن کنار ميآيند. حتي لازم است آنها بدانند که اگر کار بدي انجام دهند چه عواقبي در انتظار آنهاست. اگر يک روز بالا رفتن از ميز باعث شود، مامان و بابا بخندند و او را به هم نشان بدهند و روز ديگر او را دعوا کنند و اخم کنند کودک بيچاره نميداند بالاخره کاري که انجام داده خوب است يا بد و دفعه بعدي که اين کار را تکرار کند چه رفتاري با او خواهد شد. اما هر چه کارها و اتفاقات هماهنگ و قابل پيشبيني باشند، کودک نوپاي شما هم انعطافپذير و سازگارتر خواهد بود و کمتر شما را خسته خواهد کرد. پس بهتر است هميشه با کودک يکسان رفتار کنيد و سعي کنيد براي کودک برنامه روتين روزانه داشته باشيد. بخصوص وقتي که شما و همسرتان در زمانهاي مختلفي از روز با کودک هستيد.
2) اشتباه دوم: شما و همسرتان با کودک رفتاري متناقض داريد.
شما وقتي کودک کلمه زشتي را به زبان بياورد که معنياش را نميداند و جايي شنيده چه ميکنيد؟ دست او را ميگيريد، به چشمانش نگاه ميکنيد و به او ميگوييد که کار بدي کرده و نبايد اين کلمه را دوباره تکرار کند. حالا تصور کنيد که کودک همين حرف را تکرار کند و همسر شما بخندد، آنوقت کودک خيال ميکند که با تکرار اين کلمه ميتواند شما را هم بخنداند! لازم است شما و همسرتان در برخوردهايتان با کودک هماهنگ باشيد و نه متناقض! حتي لازم است روشهاي تربيتيتان هم با هم هماهنگ باشد.
مثلا کودک بداند که تنبيه او هميشه به شکل محروم شدن از يک اسباب بازي مورد علاقه است و نه اينکه يک روز کتک بخورد و يک روز اصلا با وجود کار بدي که کرده تنبيه نشود. تهديدهاي توخالي و وعدههاي الکي هم بدترين تاثير را بر تربيت کودک دارد. بنابر اين قبل از وعده دادن به کودک با همسرتان مشورت کنيد و در اجراي قوانين و عواقب آن با همسرتان از قبل هماهنگيهاي لازم را داشته باشيد که کودک را گيج نکنيد.
در رفتارتان قاطع باشيد و با همسرتان جلوي کودک درباره درستي و نادرستي روش برخوردش با کودک جرو بحث نکنيد. بهتر است اين اختلافات را دور از چشم و گوش فرزندتان حل کنيد و در مقابل کودک با هم يک دل و يک زبان باشيد.
3) اشتباه سوم: تاکيد بر گذراندن وقت با همه خانواده داريد.
دور هم بودن و گذراندن وقت با کل خانواده بسيار لذتبخش است اما بعضي از والدين ممکن است در اين زمان خيلي خسته شوند. البته کودکان هم از زماني که با يکي از والدين تنها هستند لذت ميبرند. تنهابودن با کودک براي پدر يا مادر هم لذتبخش است. ميتوانيد وقتي چند فرزند داريد بچهها را بين خودتان تقسيم کنيد تا به يکي از شما خيلي فشار وارد نيايد. و بتوانيد به کارهاي خودتان و فرزندتان هم رسيدگي کنيد. البته اين روش وقتي خوب است که شما زمانهايي را هم با کل خانواده بگذرانيد. نگوييد که نميتوانيد يک کودک نوپا را به تنهايي سرگرم کنيد، کافي است يک توپ داشته باشيد و با هم بازي کنيد و يا قبل از خواب برايش قصه بگوييد و آنوقت ميبينيد که تنها بودن با يک کودک نوپا خيلي هم سخت نيست.
4) اشتباه چهارم: زياد به او کمک ميکنيد.
بعضي والدين حتي نميگذارند کودک نوپا يک قاشق غذا را خودش بخورد، يک شلوار به پا کند يا يک نارنگي را پوست بکند و حتي تکه پازل را سر جايش بگذارد. تا ميبينند کودک در انجام دادن کاري به يک مشکل کوچک بر ميخورد، زود سعي ميکنند مشکل را حل کنند و زود همه کارها را رو به راه کنند تا کودکشان خسته و يا ناراحت نشود.
اما يادتان باشد اين کمکهاي غيرضروري به فرزندتان اين پيام نهاني را ميدهد که تو نميتواني به تنهايي اين کار را انجام دهي و به کمک من نياز داري.
والديني که زياد به کودک نوپا کمک ميکنند او را تنبل، وابسته و نا کارآمد بار ميآورند و نميگذارند کودک به خودش متکي باشد. يادتان باشد لازم است به کودک ياد بدهيد که در مشکلات صبور باشد و با ناملايمات کنار بيايد. البته تشويق هم خيلي کمک ميکند. مثلا تا کودک پازل را اشتباه گذاشت آن را از او نگيريد و خودتان درستش نکنيد، بلکه به او بگوييد من مطمئنم که خودت ميتواني درستش کني! کمي بيشتر دقت کن.
5) اشتباه پنجم: زياد حرف ميزنيد.
حرف زدن با کودک لازم و خيلي خوب است اما نه زماني که ميخواهيد رفتار نادرستش را مهار کنيد. فکر کنيد کودک شما گرسنه است و با تکرار يک کلمه «شکلات ميخوام» سر شما را به درد آورده. شما هم مدام به او نه ميگوييد و برايش مفصل توضيح ميدهيد که الان وقت شام است و کمي بايد صبر کند تا شام آماده شود و نبايد قبل از شام شکلات بخورد چون جلوي اشتهايش را ميگيرد. فرزند بيصبرتان شکلات را ميقاپد و شما به زور آن را پس ميگيريد و دوباره علت را براي او توضيح ميدهيد. اما اين حرفهاي اضافه تنها شما و کودک را کلافه ميکند و فايدهاي ندارد. يادتان باشد کودکان نوپا به اندازه يک فرد بزرگسال منطقي نيستند و نميتوانند علتها را آنگونه که شما شرح ميدهيد هضم کنند. بنابر اين زياد حرف نزنيد و خلاصه قانون کلي را بگوييد مثلا بگوييد قبل از شام شکلات ممنوعه! و اگر از فرمان شما سرباز زد، بدون هيچ شرحي عواقبي را که از قبل مشخص کرده بوديد اجرا کنيد.
6) اشتباه ششم: تنها غذاي مخصوص کودک به او ميدهيد.
کودک از يک سالگي ميتواند غذاي سفره که براي همه پخته شده را بخورد و لازم نيست که براي او جداگانه غذا تهيه کنيد. اگر حتي کودکتان زياد دندان ندارد لازم نيست غذاي او را با دستگاه خرد کنيد و تنها له کردن گوشت و تکههاي سفت غذا با پشت قاشق کافي است. اغلب کودکان وقتي ببينند که مامان و بابا و خواهر و برادرها غذاهاي تازه و جديد را هم امتحان ميکنند و ادا در نميآورند و از خوردن امتناع نميکنند، آنها هم به خوردن غذاهاي تازه علاقهمند ميشوند. حتي اگر از خوردن چيزي امتناع کردند آن را به فواصل چند وعده دوباره به او تعارف کنيد و خودتان موقع خوردن از آن خيلي تعريف کنيد تا کودک به آن مشتاق شود. متاسفانه خيلي از والدين سعي ميکنند به زور يا با دعوا به کودک غذاهاي مورد نيازش را بدهند اما اين کار تنها باعث ميشود که کودک غذا خوردن را بهانهاي براي جلب توجه والدين بداند.
7) اشتباه هفتم: او را کنار خودتان ميخوابانيد.
اگر شما به خواباندن کودک نوپا کنار خودتان ادامه دهيد او به اين کار عادت خواهد کرد و جدا خواباندن او بعدها سختتر خواهد شد. بهترين زمان براي مستقل خوابيدن کودک بين 2 تا 3 سالگي است. وقتي که کودک بتواند از تخت پايين بيايد و قدش به اندازه 89 سانتي متر برسد. در اين زمان ميتوانيد او را در تختهاي معمولي هم بخوابانيد و نگران افتادنش نباشيد. گاهي ممکن است لازم باشد کمي قبل از خواب کنارش دراز بکشيد تا راحتتر به خواب برود و کمکم ميتوانيد اين زمان را کم کنيد و از کودک بخواهيد که به تنهايي روي تختش برود و بخوابد.
8) اشتباه هشتم: آموزش توالت رفتن را زود شروع کردهايد .
براي اينکه کودک نوپاي شما بتواند از دستشويي به جاي پوشک استفاده کند، لازم است آمادگي جسمي و فکري آن را داشته باشد. وقتي متوجه شديد که کودک زمان زيادي خشک ميماند و حالت دفع او قابل تشخيص است با او صحبت کنيد و با نشان دادن مراحل رفتن به دستشويي، از او بخواهيد که قبل از احساس دفع به شما بگويد و يا خودش به دستشويي برود. اما يادتان باشد اين مرحله از استقلال کودک را به جنگ قدرت تبديل نکنيد.
کودکي که آماده نباشد به زور نميتوان مجبورش کرد مستقل به دستشويي برود. حتي ممکن است اين فشار و تنبيه کودک نتيجه عکس داشته باشد. در عوض تشويق کودک و آفرين گفتن به او ميتواند او را به اين کار علاقهمند کند. در هر حال نگران نباشيد هيچ کودکي با پوشک به دانشگاه نميرود!
9) اشتباه نهم: اجازه ميدهيد کودکتان زياد تلويزيون و کارتون ببيند.
کودکاني که قبل از 2 سالگي زياد پاي تلويزيون مينشينند در آينده بيشتر دچار اختلالات يادگيري شده و احتمال رفتارپرخاشگرانه هم در آنها بيشتر ميشود. بهتر است به جاي اينکه سر کودکتان را با کارتون و تلويزيون گرم کنيد او را به فعاليتهايي خلاقانه وادار کنيد و از او بخواهيد به صحبتهاي شما گوش بدهد و تکرار کند. برايش قصه بگوييد و با او بازيهاي مختلف کنيد. هر چه بيشتر بتوانيد کودکتان را از تلويزيون ديدن دور کنيد براي او بهتر خواهد بود.
10) اشتباه دهم: تسليم کودکي که قشقرق به پا کرده ميشويد
بعضي والدين براي اينکه جلوي ديگران خجالت نکشند و در يک مکان عمومي حفظ آبرو کنند سعي ميکنند کودکي را که از کنترلشان خارج شده، با دادن رشوه متوقف کنند. با اين کار مثل اينکه يک تابلو روي سر خود نصب کردهايم که ما در مکانهاي عمومي ناتوان، بيدفاع و بيکفايت هستيم. بهتر است يادمان باشد کودک هم اين تفاوت رفتار ما را متوجه ميشود و خوب از آن استفاده خواهد کرد. بنابر اين بهتر است کودک خود را قرباني تصور و حرف ديگران نکنيم و به نگاههاي خيره و پچ پچها اهميت ندهيم و سعي کنيم با حفظ کنترل خودمان را به محلي برسانيم که بتوانيم دور از چشمان خيره ديگران قشقرق کودک را با آرامش از سر بگذرانيم.
نويسنده:دكتر مهشيد چايچي
منبع:http://www.ettelaat.com
نظرات شما عزیزان:
برچسبها: